Dla większości ludzi po otwarciu rachunku za prąd jedyne co jest jasne to kwota należna do zapłaty. Niewielka liczba odbiorców energii elektrycznej jest świadoma i wie dokładnie za co płaci przy każdym rozliczeniu za energię elektryczną. Dlaczego zamiast jednej pozycji pod nazwą „opłata za energię elektryczną za miesiąc X” jest kilka zagadkowo nazwanych składowych?

Wszystko jest spowodowane reformami, nowelizacjami prawa oraz naszym członkostwem w Unii Europejskiej. Rozdzielenie kosztów samego transportu od kosztów samej energii, oraz możłiwość wyboru dowolnego sprzedawcy energii poskutkowało pojawieniem się na rachunku 6 rodzajów opłat. Każda z nich oznacza zupełnie co innego i jest pobierana na poczet pokrycia różnych kosztów.

Cały rachunek można podzielić na 2 główne części:

• Opłaty za zakup energii – opłata za energię, którą zuzywamy (płacone Sprzedawcy Energii)
• Opłaty za dystrybucję – opłaty związane zprzesyłem oraz dostarczeniem energii elektrycznej do końcowych odbiorców (płacone Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego)

Pierwsza część to przede wszystkim opłata za energię czynną, czyli za to co wykorzystujemy. Uzależniona jest od zużycia i ilości stref w taryfie według której się rozliczamy. Tłumacząc jeszcze prościej: pozycji z tą opłatą będziemy mieli tyle ile mamy stref rozliczeniowych (np. szczytowa i pozaszczytowa), a wysokość ich będzie rosnąć wraz z większym zużyciem prądu.

Dodatkowo przy taryfach dla firm możemy się spotkać z opłatą handlową. Jest to coś w rodzaju opłaty abonamentowej, tylko że na rzecz sprzedawcy energii. Jest to opłata o stałej wielkości.

Pozostałe opłaty należą do grupy opłat dystrybucyjnych. Pierwsza z nich to opłata zmienna. Jest to koszt przesłania energii elektrycznej, którą zużywamy. Zasada rozliczeń tej opłaty jest analogiczna do zasad rozliczeń opłaty za energię czynną.

Opłata jakościowa jest zatwierdzona przez Urząd RegulacjiEnergetyki i jest związana z wykorzystaniem krajowego systemu elektroenergetycznego. Zasda rozliczania jest taka sama jak w przypadku opłaty zmiennej i opłaty za energię czynną, z tą różnicą, że jest ona jednakowa dla wszystkich stref rozliczeniowych każdej z taryf.

Kolejną opłatą za dystrybucję jest opłata stała. Określa ją Operator Systemu Dystrybucyjnego. Niezależnie od zużycia ma ona zawsze tę samą wysokość za każdy miesiąc rozliczenia. Jedynym czynnikiem warunkującym wysokość opłaty jest:

• dla gospodarstw domowych: posiadana przez nas instalacja: jedno- lub trójfazowa (dla układu jednofazowego opłata jest zazwyczaj niższa)
• dla firm: moc umowna (określona w umowie, za każdy kW mocy umownej jest pobierana opłata)

Opłata przejściowa jest związana z rozwiązanymi na skutek reform w Prawie energetycznym kontraktami długoterminowymi przedsiębiorstw energetycznych. Gwarantowały one wieloletnie przychody, jednak zmiany prawa wprowadziły inne zasady, które pozbawiały te przedsiębiorstwa przyszłych przychdów. Straty te są pokrywane z tej właśnie opłaty. Jej wysokość zmienia się w zależności od mocy umownej (w przypadku firm) lub od roczego zużycia energii elektrycznej (w przypadku gospodarstw domowych).

Ostatnią opłatą jest opłata abonamentowa. Wysokość opłaty zależy od okresu rozliczeniowego. Inaczej mówiąc, im częściej chcemy mieć odczytywany stan naszych liczników tym więcej zapłacimy. Każdemu okresowi rozliczeniowemu jest przyporządkowana stała opłata.

Podsumowując, rachunek za energię elektryczną możemy określić jako sumę następujących opłat:

• Za energię czynną (iloczyn zużycia i stawki za zużycie energii)
• Opłaty handlowej (nie dotyczy gospodarstw domowych)
• Opłaty zmiennej (iloczyn zużycia i stawki opłaty zmiennej)
• Opłaty jakościowej (iloczyn zużycia i stawki opłaty jakościowej)
• Opłaty stałej (w zależności od mocy umownej/rodzaju posiadanego układu instalacji)
• Opłaty przejściowej (w zależności od mocy umownej/rocznego zużycia)
• Opłaty abonamentowej (w zależności od częstotliwości odczytów licznika)

W tym miejscu warto dodać, że po zmianie sprzedawcy energii elektrycznej będziemy otrzymywać 2 rachunki za energię elektryczną. Jednak nie ma powodu do obaw – suma wszystkich opłat sie nie zmieni. Jedyna różnica polegać będzie na tym, że pierwsza grupa opłat (opłaty za energię) będzie na jednym rachunku, a druga (opłaty za dystrybucję, czyli przesył) będzie się zawierała na drugim.

Teraz już każdy rachunek za energię elektryczną nie będzie miał przed Tobą tajemnic!