Doboru bezciśnieniowych NW otwartych i przeponowych dokonuje się po ustaleniu przyrostu objętości wody w instalacji spowodowanej podgrzaniem jej od temperatury początkowej (wody do napełniania) do maksymalnej temperatury zasilania. Jest to tzw. pojemność ekspansywna. Uwzględnia się również niezbędną rezerwę wody. Dobierając NW przeponowe ciśnieniowe należy dodatkowo uwzględnić objętość przestrzeni gazowej.

W rozdziale tym zastosowano oznaczenia zgodne z normą [N9], Jednocześnie uwzględniono wymagania normy [NI6].

■ Ustalenie pojemności ekspansywnej (użytkowej)

Pojemność ekspansywną można ustalić ze wzoru:

gdzie: VA    —    pojemność instalacji [m3],
p1    —    gęstość wody w temperaturze początkowej  t1 = 10° C [kg/m³] (wynosi ona 999,7 kg/m³),
Δv    —    przyrost objętości właściwej wody przy jej podgrzaniu od temperatury początkowej t1 do temperatury na zasileniu instalacji tz [dm³/kg|.

Wartości Δv wody (bez dodatków przeciw zamarzaniu) podane są w załączniku do normy [NI6] i przykładowo wynoszą:

Δv odniesiono do różnicy temperatury (t2 − t1) i jest to zgodne nie tylko z polską normą, ale również z normami europejskimi. Poprzednio przyjmowano Δv w zależności od różnicy (tm –  t1), a więc uwzględniano średnią temperaturę wody w instalacji. Obecnie zatem uzyskuje się nieco większą obliczeniową pojemność Ve, oraz całego naczynia.
Pojemność instalacji, K , obejmuje pojemność wodną instalacji c.o. (grzejniki plus przewody) oraz pojemność kotłów i innych urządzeń z wodą grzewczą w obrębie kotłowni. Należy uwzględnić również przewody łączące je. Dokładne obliczenie pojemności instalacji jest możliwe w końcowym etapie projektu, po obliczeniu średnic wszystkich przewodów. Jeśli w instalacji występują obiegi grzewcze o zróżnicowanej temperaturze zasilania (np. dodatkowy obieg ogrzewania podłogowego), należy oddzielnie ustalić pojemność użytkową każdego z obiegów, Zgodnie ze wzorem powyżej, a następnie zsumować je. Jeśli nie przewidziano całkowitego priorytetu podgrzewu c.w.u., to należy w instalacjach niskotemperaturowych przeanalizować pracę podgrzewacza c.w.u. i możliwość wzrostu temperatury (np. do 80°C) w części instalacji zasilającej podgrzewacz. Podobny problem wystąpi w przypadku przewidzianej dezynfekcji termicznej instalacji. Tylko w obliczeniach wstępnych i przybliżonych, wyłącznie do określania pojemności instalacji c.o.,można korzystać z danych wskaźnikowych podanych (np. w formie wykresów) w niektórych pozycjach literatury lub w materiałach producentów NW. Na przykład można przyjmować: nowoczesne instalacje z grzejnikami płytowymi 9-10 dm³/l kW, instalacje z grzejnikami żeliwnymi 12-14 dm3/l kW (ale w starych instalacjach więcej, np. 14-15 dm³/l kW). Natomiast pojemność instalacji ogrzewania podłogowego może być bardzo zróżnicowana, w zależności od rodzaju zastosowanych przewodów; ogólnie w mniejszych instalacjach można przyjmować ok. 25 dm³/l kW, a w większych ok. 20 dm³/l kW.

Norma europejska zaleca obliczanie pojemności ekspansywnej ze wzoru

gdzie: n — współczynnik rozszerzalności wody [%].

Współczynnik ten może być ustalony ze wzoru
gdzie: t — maksymalna temperatura zasilania [°C]. Wzór ten uwzględnia początkową temperaturę napełniania instalacji +10°C.

Korzystając z różnych wzorów, uzyskuje się bardzo zbliżone wartości.