Wszelkie działania, dzięki którym możliwe jest funkcjonowanie rynku energii podzielić można na dwie grupy:

• działania związane z przesyłem i dystrybucją energii elektrycznej,

• działania związane z handlem energią.

Działania te realizowane są przez dwie grupy podmiotów zwanych odpowiednio:

• operatorami systemu elektroenergetycznego

• operatorami rynku

 

Operatorzy systemu elektroenergetycznego

 

System elektroenergetyczny stanowi jeden gigantyczny obwód elektryczny. W rzeczywistości jest to niezwykle złożony system, którego sprawne funkcjonowanie możliwe jest dzięki zastosowaniu zaawansowanych rozwiązań technicznych oraz nieprzerwanej pracy tysięcy osób.

System elektroenergetyczny podobnie jak np. systemy informatyczne większych firm posiada swoich administratorów nazywanych Operatorami.

 

W części związanej z transportem energii, system elektroenergetyczny składa się z sieci przesyłowej i sieci dystrybucyjnych. „Administratora” sieci przesyłowej nazywa się Operatorem Systemu Przesyłowego (OSP), natomiast „administratorów” sieci dystrybucyjnych nazywa się Operatorami Systemów Dystrybucyjnych (OSD). Zakres obowiązków obydwu typów operatorów jest ściśle określony, a ich działalność prowadzona jest na podstawie koncesji udzielanych im przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).

 

Do podstawowych obowiązków Operatora Systemu Przesyłowego należy:

• zarządzanie bieżącym funkcjonowaniem, konserwacja, przeprowadzanie remontów oraz rozwój sieci przesyłowej (sieci o napięciu 220 i 400 kV),

• zarządzaniem opisanym w poprzednim temacie rynkiem bilansującym,

• zarządzanie wymianą energii pomiędzy systemami elektroenergetycznymi Polski i krajów sąsiednich.

Obowiązki Operatora Systemu Przesyłowego pełni firma PSE-Operator S.A.Analogicznie do podstawowych obowiązków Operatorów Systemów Dystrybucyjnych należy zarządzanie bieżącym funkcjonowaniem, konserwacja, przeprowadzanie remontów oraz rozwój sieci dystrybucyjnych (sieci o napięciu do 110 kV),Obowiązki Operatorów Systemów Dystrybucyjnych pełnią lokalni dystrybutorzy energii. Np. na obszarze Górnośląskiego Śląska funkcję OSD pełni firma Vattenfall Distribution Poland.

 

Obszary działania poszczególnych operatorów rynku energii

 

Operatorzy rynku

 

Opisani powyżej operatorzy systemu elektroenergetycznego (OSP i OSD) odpowiedzialni są za sprawne funkcjonowanie infrastruktury technicznej umożliwiającej realizację umów zawartych pomiędzy poszczególnymi uczestnikami rynku energii (wytwórcami, odbiorcami, przedsiębiorstwami obrotu, klientami). Wszelkie czynności umożliwiające bieżący handel energią realizowane są przez operatorów rynku: Operatorów Handlowych (OH) oraz Operatorów Handlowo-Technicznych (OHT).

 

Zarówno sprawne funkcjonowanie systemu elektroenergetycznego, jak i rozliczanie energii sprzedanej i kupionej przez poszczególnych uczestników rynku (w tym również transakcji na rynku bilansującym) możliwe jest dzięki posiadaniu przez operatorów systemu elektroenergetycznego informacji dotyczących wcześniej przewidywanego i faktycznego zużycia energii przez klientów końcowych oraz jej produkcji przez wytwórców. Przekazywanie tych informacji jest funkcją Operatorów Handlowych (OH) lub Operatorów Handlowo-Technicznych (OHT).

 

Każdy klient na rynku energii przekazuje do Operatora Systemu Dystrybucyjnego za pośrednictwem OH lub OHT precyzyjne informacje dotyczące ilości prognozowanej oraz faktycznie zużytej w każdej godzinie energii. Informacje te przekazywane są w ściśle określonej formie za pomocą specjalistycznego oprogramowania typu WIRE (Wymiana Informacji Rynku Energii). Podobnie wytwórcy przekazują do operatorów systemu elektroenergetycznego informacje o ilości energii wyprodukowanej w każdej godzinie. Różnica pomiędzy Operatorem Handlowo-Technicznym, a Operatorem Handlowym polega na tym, że ten pierwszy przekazuje informacje od uczestnika rynku faktycznie produkującego lub zużywającego energię, a drugi od podmiotu zajmującego się jedynie handlem energią (giełda energii, przedsiębiorstwo obrotu energią).

 

Z przyczyn oczywistych rozliczanie energii sprzedanej i kupionej przez poszczególnych uczestników rynku możliwe jest tylko dzięki precyzyjnym pomiarom energii przepływającej w każdej chwili w poszczególnych punktach systemu elektroenergetycznego. W chwili obecnej odczytem liczników energii poszczególnych klientów zajmują się Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych. W przyszłości funkcje te realizowane będą przez odrębne podmioty nazywane Operatorami Pomiarów (OP).