Ogrzewanie

Dobór naczyń wzbiorczych w instalacjach grzewczych cz.3

Minimalna pojemność ciśnieniowych, przeponowych NW obliczana jest ze wzoru

gdzie: Ve — pojemność ekspansywna [dm³],
Vv — przyjęta rezerwa [dm³],
po    — ciśnienie wstępne w naczyniu (czyli przeciwciśnienie) [bar],
pc — ciśnienie końcowe, maksymalne, w naczyniu [bar].

Uwaga. Ciśnienie po i pe, a także wartości ciśnienia w dalszych wzorach są wyrażone jako nadciśnienie, w barach.

Wzór  można uzyskać uwzględniając prawo gazowe Boyle’a-Muriotte’a

pV = const

przy czym p jest ciśnieniem absolutnym.

Trzy podstawowe stany gazu w przestrzeni gazowej w naczyniu wzbiorczym przeznaczonym do instalacji c.o.

Można wyróżnić trzy podstawowe stany przestrzeni gazowej w naczyniu o pojemności nominalnej Vn :

—    stan I, panujący w naczyniu fabrycznym nic podłączonym do instalacji, ciśnienie wstępne przestrzeni gazowej jest p0 (skorygowane lub nic). Wymaganą jego wartość określa wzór;   po > pst + pD [bar]

—    stan II, ciśnienie przestrzeni gazowej wynosi pa, naczynie jest podłączone do instalacji napełnionej całkowicie wodą o temperaturze 10“C. W naczyniu znajduje się jedynie rezerwa wody;

—    stan III, ciśnienie przestrzeni gazowej wynosi pe = pdop – ΔpZB [bar] i jest to maksymalne ciśnienie, jakie może wystąpić w naczyniu, gdy temperatura wody zasilającej osiągnie maksymalną wartość.

Rozpatrując te trzy stany, otrzymuje się następujące zależności

Wymaganą pojemność naczynia Vn, wzór, można uzyskać z równań stanu I i III.

Ciśnienie wstępne po jest to ciśnienie przestrzeni gazowej w naczyniu fabrycznym, czyli przed przyłączeniem go do instalacji. Naczynia wzbiorcze mogą być dostarczane z różnym ciśnieniem wstępnym. Ciśnienie to może być, w zależności od potrzeb, korygowane przez upuszczanie azotu. Przyjmuje się, że ciśnienie wstępne powinno spełniać warunek:

po > pst + pD [bar]

gdzie: pst — ciśnienie hydrostatyczne w instalacji, na poziomie króćca przyjaznego rury wzbiorczej do NW, przy temperaturze napełnienia 10°C [bar] (liczone od najwyższego punktu instalacji),

pD — dodatek uwzględniający nadciśnienie pary nasyconej, odpowiadające maksymalnej dopuszczalnej temperaturze zasilania; można w przybliżeniu przyjmować 0,2 bar. Wartość pD w przypadku temperatury do 100° nie ma jednak istotnego znaczenia (przykładowo: t = 100°C -> pD = 0,013 bar; t = 105°C -> pD = 0,208 bar).

Wyznaczanie ciśnienia statycznego w instalacji c.o.

Dobierane jest naczynie o ciśnieniu wstępnym równym ciśnieniu określonemu wzorem po > pst + pD [bar]. Naczynia z przeponą połówkową mają na przykład ciśnienia wstępne 0,5; 1,0; 1,5 bar, tj. w ostatnim przypadku ciśnienie statycznej w miejscu podłączenia NW nie może przekroczyć nadciśnienia 1,5 bar (ok. 15 m sł. wody). Stosując naczynia z przeponą workową ciśnienie to może być wyższe. Zawsze jest możliwa korekta ciśnienia wstępnego, to znaczy zmniejszenie jego, przez upuszczenie gazu.

Jeśli NW byłoby umieszczone za pompą obiegową, to należy ciśnienie wstępne powiększyć o wysokość podnoszenia pompy wyrażoną w barach, czyli